In Zevenhuizen is een bestaande drinkwatertransportleiding vervangen door een nieuwe leiding van nodulair gietijzer. Er werd gekozen voor een pakket van maatregelen dat de milieu-impact over de hele keten verlaagt: van productie met 100% secundair materiaal en groene energie tot HVO-transport en digitale traceerbaarheid.
De vervanging van de transportleiding is onderdeel van de gebiedsontwikkeling Swanladriehoek, waar circa 200 woningen en sportvoorzieningen verrijzen. Omdat de oude leiding het nieuwe tracé zou kruisen, is gekozen voor vervanging over een lengte van ruim 800 meter. Daarmee koppelt Dunea de noodzakelijke verlegging aan een proactief vervangingsbeleid; een keuze die hinder en dubbel werk in de toekomst voorkomt.
De werkzaamheden startten in maart; het eerste deel is inmiddels in gebruik. In het ontwerp is nadrukkelijk rekening gehouden met de omgeving: 63 van de 67 bomen langs het tracé konden behouden blijven en voor de tijdelijke afsluiting van een fietspad is een gefaseerde aanpak toegepast om omrijden tot een minimum te beperken. Proefsleuven werden gegraven met een elektrische graafmachine.
Materiaal en productie
Kern van de pilot is de inzet van gietijzeren leidingen (nodulair gietijzer) DN500 die in een elektrische oven zijn vervaardigd uit 100% secundaire grondstoffen (o.a. circa 40% gerecycled schroot en reststromen uit eerdere gietprocessen). In combinatie met een Power Purchasing Agreement (PPA) voor elektriciteit en Biogas Purchasing Agreement (BPA) voor thermische behandeling daalt de totale productiemissie met circa 60% ten opzichte van klassieke hoogovenproductie (en ~20% vs. cupola). Voor het project komt dat neer op een vermeden uitstoot van circa 140 ton CO₂ in de productiefase.
“We laten hier zien dat gietijzer en duurzaamheid uitstekend samengaan,” zegt Marloes Meer, Managing Director van Saint-Gobain PAM Nederland. “De keuze voor 100% secundair materiaal en groene energie levert een grote CO₂-winst op, zonder concessies aan kwaliteit, levensduur of de hygiënische eisen voor drinkwater.”
Logistiek en uitvoering
De buizen zijn vanuit de fabriek in Pont-à-Mousson (FR) per HVO-biobrandstoftruck aangevoerd. Deze stap – onderdeel van het Blueway-transportconcept van PAM – reduceert de logistieke CO₂-emissie met circa 83% versus conventioneel dieselvervoer. Op de bouwplaats is gekozen voor overzichtelijke fasering en korte afsluitingen, afgestemd met de omgeving (o.a. een lokale sportvereniging), om bereikbaarheid en veiligheid te borgen.
Alle geleverde buizen zijn unitair traceerbaar via PAM Track: een QR- of datamatrixcode koppelt fysieke buizen aan digitale projectdata (locatie, batch, specificaties). Tijdens transport, opslag en installatie wordt gescand met een smartphone; Dunea krijgt levenslange toegang tot de projectdatabase, inclusief GPS-posities.
“Voor netbeheerders is dit goud waard,” aldus Meer. “Je legt bij aanleg al de basis voor assetmanagement en sneller onderhoud. Bovendien vergroot het de installatiesecurity: je ziet precies wat waar ligt.”
MVO: beleid verankerd in keuzes op de werf
Voor Saint-Gobain PAM is de pilot een MVO-case in de praktijk. De keuzes voor circulaire grondstoffen, hernieuwbare energie, emissiearm transport en datagedreven beheer sluiten aan op de bredere strategie rond Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: reductie van milieu-impact, veilig en gezond werken, en eerlijke, transparante ketensamenwerking.
Meer: “Onze missie ‘Making the world a better home’ betekent dat we in de hele levenscyclus impact willen verlagen: design for circularity, slimmere productie, schoner transport en tools die exploitatie verduurzamen. Dit project laat zien dat zo’n integrale aanpak werkt – en schaalbaar is.”
Validatie: LCA en certificering
De milieuwinst is onderbouwd met een Levenscyclusanalyse (LCA) conform ISO 14040/44 en EN 15804+A2/PCR 2019:14. Bureau Veritas certificeerde de procesvoering, materiaalherkomst en EN 545-conformiteit; daarnaast zijn energiecertificaten (PPA/BPA) en een Blueway-rapportage voor transportemissies beschikbaar. Transparantie en third-party-verificatie zijn cruciaal om claims vergelijkbaar en toetsbaar te maken.
De pilot in Zevenhuizen geldt als proof-of-concept voor een breder, modulair ‘low-carbon’ aanbod van PAM in Europa. Tegelijkertijd werkt het moederbedrijf aan verdere elektrificatie van smeltprocessen, met het doel om de directe emissies structureel te reduceren.
“Onze ambitie is helder,” besluit Meer. “Gietijzeren drinkwaterleidingen blijven de ruggengraat van veilige, betrouwbare netten. Door technologie en ketensamenwerking te koppelen aan onze MVO-doelstellingen, maken we die ruggengraat meetbaar duurzamer.”
