Het natuurlijke koudemiddel propaan vormt geen belasting voor het milieu en daarom wordt het meer en meer toegepast. Het nadeel van R290 is echter dat het heel brandbaar is en vraagt daarom om goede beveiligingsmaatregelen. In hun nieuwe warmtepompen in de wpnext-lijn heeft Stiebel Eltron meertrapsbeveiliging ingebouwd. Technisch adviseur van Stiebel Eltron Marc Emmen legt uit hoe die beveiliging werkt.
Er zijn twee hoofdscenario’s waar rekening mee moet worden gehouden, legt Emmen uit. ‘Je hebt kleine en grote lekkages en met beide gevallen moet je anders omgaan. Maar daarnaast zijn er drie soorten warmtepompen, die alle drie op onderdelen een andere aanpak vereisen.
Grote en kleine lekkages
De monoblock lucht-water buitenunit heeft geen afvoer van propaan nodig, omdat hij toch al in de buitenlucht staat. ‘Propaan uitpandig houden is natuurlijk de eenvoudigste oplossing’, stelt Emmen. ‘Daarvoor moet het bij een buitenunit alleen waterzijdig worden ontkoppeld van de interne cv-installatie.’ Maar een kleine lekkage kan propaan het cv-water in duwen, waardoor er een onveilige situatie ontstaat. ‘Daarvoor is een cyclonenontluchter opgenomen, waardoor de propaandeeltjes niet in de cv-leiding komen. ‘Dat is wel beperkt’, zegt Emmen. ‘Dus dit is echt alleen voor kleine lekkages.’
Voor grote gasontsnappingen is er een overstortventiel toegevoegd in het toestel. ‘Bij grotere ontsnappingen is er een groot drukverschil en moet je dus een overstort creëren, zodat het gas de cv niet ingaat.’ Dat ventiel moet daarom eerder opengaan dan een installatiegebonden overstort. ‘Traditioneel gaat die open op 3 bar, dus de overstort in de warmtepomp gaat open op 2,5 bar.’ Als er een 3 bar toepassing aanwezig is in de gebouwinstallatie, moet men deze wel goed positioneren ten opzichte van de warmtepomp, geeft Emmen nog mee.
Binnen- en buitenopstellingen
In de buitenopstelling is daarmee de kous af, want het propaan blijft buiten. Maar in beide binnenopstellingen moet het nog worden afgevoerd naar de buitenzijde van het gebouw. ‘Daarvoor hebben we een compartiment toegevoegd binnen de warmtepompbehuizing met gasdetectie onderin. R290 is zwaarder dan lucht, en als er gas wordt waargenomen dan blaast het toestel af.
Bij de binnenopstelling van de lucht-water warmtepomp gebeurt dat door de DN315 kanalen die er al zijn voor de aanvoer en afvoer van binnenlucht. ‘Het compartiment wordt op onderdruk gehouden’, geeft Emmen aan. ‘Heel kleine hoeveelheden propaan worden zo vanzelf en ongemerkt afgevoerd. Maar als er ineens een grotere gaslekkage met drukverhoging is, dan wordt het compartiment onder hogere druk gezet en wordt het meteen afgevoerd doordat de ventilator in hoogstand wordt geschakeld.’
Bij de water-water warmtepomp wordt hiervoor speciaal een DN80 afblaaskanaal aangelegd. De werking van afblazen wordt één keer in de maand automatisch gecontroleerd.
Veiligheid maakt het mogelijk
Je hebt verschillende toepassingen van warmtepompen, met buiten- en binnenunits, en met ieder verschillende scenario’s voor grote en kleine propaanlekkages. In alle gevallen moet het gas op een veilige manier kunnen ontsnappen. ‘We hebben alles afgedekt. Dat maakt het pas mogelijk om de rest van de warmtepomp zo goed, efficiënt en stil mogelijk te maken. Want alles begint bij veiligheid. Zonder veiligheid kun je niets. ’
