© Pixabay
De installatiebranche verandert in hoog tempo. Techniek wordt complexer, de werkdruk stijgt en projecten worden steeds vaker integraal uitgevoerd met meerdere disciplines op één bouwplaats. Daarbij is veiligheid een essentieel onderdeel van vakmanschap. Werken aan elektrische installaties, ventilatiesystemen of gasleidingen brengt nu eenmaal risico’s met zich mee. Een goed veiligheidsbewustzijn is dan geen leuke extra, maar een voorwaarde voor écht professioneel werken.
VCA als fundament voor veilig installeren
VCA staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers. De opleiding vormt al jaren de basis voor veilig en verantwoord werken binnen de bouw- en installatiesector. De cursus leert medewerkers risico’s herkennen, veilig omgaan met gereedschappen, machines en elektrische installaties en adequaat reageren bij noodsituaties.
Er bestaan drie hoofdvarianten: Basisveiligheid VCA (B-VCA) voor uitvoerende medewerkers, VOL-VCA voor operationeel leidinggevenden en voor zzp’ers die als onderaannemer werken op basis van een resultaatverplichting en VIL-VCU voor intercedenten van uitzendbureaus die personeel detacheren bij VCA-gecertificeerde bedrijven. Tijdens de VCA cursus komen onderwerpen aan bod als werken op hoogte, gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, veilig gebruik van steigers en ladders en het uitvoeren van een Last Minute Risk Assessment (LMRA).
Veiligheid op gemengde bouwplaatsen
Installatiewerk vindt vaak plaats tussen andere vakmensen, zoals aannemers, schilders of stukadoors, die tegelijk actief zijn op dezelfde locatie. Zonder duidelijke veiligheidsafspraken neemt het risico op incidenten toe. De VCA-richtlijnen zorgen voor een gemeenschappelijke veiligheidsbasis: iedereen hanteert dezelfde terminologie en weet wat verwacht wordt bij het uitvoeren van risicovolle taken.
Een installateur met een geldig VCA-diploma is beter in staat onveilige situaties te signaleren en collega’s aan te spreken op gedrag. Dat vergroot niet alleen de veiligheid, maar ook de samenwerking en efficiëntie op de werkvloer.
Aansluiting bij wet- en regelgeving
Natuurlijk valt ook de installatiesector onder de Arbowet. Installateurs werken regelmatig in omgevingen waar aanvullende voorschriften gelden, bijvoorbeeld bij werken aan brand- of sprinklerinstallaties, in besloten ruimten of in de nabijheid van elektrische installaties. VCA-kennis sluit aan bij deze wettelijke kaders en helpt bedrijven invulling te geven aan hun zorgplicht.
Het VCA-diploma is tien jaar geldig en wordt landelijk erkend via de Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV). Daarmee fungeert VCA als een kwaliteitsborging voor veilig gedrag, van de eerste voorbereidende werkzaamheden tot het moment van oplevering.
Een gedeelde verantwoordelijkheid
Veiligheid binnen de bouw- en installatiesector is geen individuele taak, maar een gezamenlijk belang. Wie investeert in kennis en bewustwording, investeert in continuïteit, kwaliteit en vertrouwen. VCA vormt daarbij het fundament waarop veilig en professioneel vakwerk wordt gebouwd.