Wat is de winst door het gebruik van digitalisering?, vraagt Pim van Meer Redert zich af. Eerst laat hij de harde cijfers zien, dan de winst die echt telt.
Dit zijn de cijfers waar iedereen naar vraagt. In kapitaalprojecten laat betere digitale ketenafstemming volgens McKinsey zo’n 12 procent minder herstelwerk zien. De Britse overheid koppelde BIM-programma’s aan rond 20 procent CAPEX-besparing in case-studies. TNO laat zien dat digitale tweelingen in bouwlogistiek verstoring en wachttijd drukken. Case-gedreven studies op AI + digital twins rapporteren ongeveer 25 procent lagere onderhoudskosten en ongeveer 20 procent lager energieverbruik zodra assetdata klopt. En Europese regels duwen richting digitale productpaspoorten waardoor materiaaldata eindelijk “hard” wordt. Mooi.
Wat zie ik in de praktijk? Op de Zuid-as zaten we ooit een hele verdieping ernaast. In Den Haag verdwijnen parkeerplaatsen omdat gebouw, constructie en installaties niet integraal zijn. Een verouderde windhinderanalyse kostte 1 miljoen. Woningen sluiten niet aan op het programma van de afnemer; schachten groeien uit de klauwen; soms zijn woningen te groot voor de belegger, dit kost ons tonnen (en dit kwam niet op slechts één project voor!). Het goede nieuws: omdat we het in het model zagen, konden we bijsturen vóór het beton. En voor wie een gevoel bij de orde van grootte wil: binnen VORM zie ik over een jaar en meerdere projecten, van de projecten van gebiedsontwikkeling tot beheer en onderhoud samen ruwweg ± 100 miljoen euro aan foutjes of potentiële risico’s die we nét op tijd signaleren en afhechten. Dát is de echte oogst van datagedreven werken.
Winst nú op het project
Winst in kwaliteit. We leggen eisen vast als drempelwaarden per ruimte (daglicht, geluid, energie, toegankelijkheid, betaalbaarheid). Het model kleurt groen/oranje/rood. Kwaliteit wordt toetsbaar in plaats van bespreekbaar.
Winst in tijd. Varianten rekenen meebewegend door: wijziging erin, hoeveelheden en effecten mee. Besluiten schuiven mee op het ritme van ontwerp- en bouwteamvergaderingen—zonder extra “afstemmingsweken”.
Winst in geld (faalkosten). Onduidelijke specificaties, verkeerde aannames en clashes komen vroeg boven. Liever tien kleine keuzes als “bevroren aanname” te vroeg dan één dure correctie laat.
Winst in voorspelbaarheid. Eén bron van waarheid voor planning, hoeveelheden en besluiten, met een korte besluitenlog. Minder pingpong, minder ik dacht dat…
Winst in draagvlak. Je laat niet alleen het 3D-beeld zien, maar ook waarom iets door het poortje kan. Dat geeft rust aan tafel en versnelt akkoordmomenten.
Winst straks bij overheid en oplevering
Winst in besluitvorming — lean plannen. In de volksmond noemen wij dit parallel plannen: samen met gemeentelijke stakeholders één gezamenlijke planning maken waarin de juiste analyses en digitaal toetsbare doelen op vaste momenten door de juiste ambtenarenteams worden bekeken. Iedereen kijkt tegelijk naar dezelfde 3D dataset, met dezelfde definities en dezelfde vensters voor stop-go-fix. Minder ruis, sneller helder.
Winst in kwaliteitsborging. Issues, foto’s en checks leven als dataset bij het model. Opleverpunten zijn traceerbaar per ruimte/onderdeel. Geen e-mail-archeologie meer.
Winst in overdracht. Handover = datalevering. Beheer krijgt complete asset-info (type, serienummers, onderhoud, garanties, locatie). Inwerken is geen speurtocht.
Later in beheer, portfolio en beleid
Winst in onderhoud en energie. Met betrouwbare assetdata kun je voorspellend onderhouden en echt optimaliseren. Minder storingen, minder kWh, meer uptime.
Winst in circulariteit en compliance. Je weet wat waar zit en met welke milieuscore. Rapportages worden een uitdraai in plaats van een project. Je 3D model is een materialenpaspoort!
Winst in stuurkracht (portfolio). Projecten worden vergelijkbaar: doorlooptijd, risico, CO₂, kwaliteit, faalkosten. Scenario’s (rente, netcongestie, normering) worden rekenbaar. Je bestuurt op ritme, niet op instinct. Verschillende projecten lijden uniform tot een droomportfolio.
De mooiste winst zit in leervermogen én creativiteit. Data van gisteren voedt keuzes van morgen. Je hergebruikt details en beslisregels. Omdat randvoorwaarden helder zijn, kun je veiliger creatief zijn: meer varianten in minder tijd, met aantoonbare impact. Dit komt de architectuur en het eindproduct ten goede!
Het fileermoment
Digitalisering levert financiële winst op?
Ja, maar dat is niet het belangrijkste. Geld is de bijvangst van iets groters: betere kwaliteit, hogere voorspelbaarheid, sneller en eerlijker besluiten, soepelere overdracht en een organisatie die leert. Dáár doe je het voor. De euro’s volgen vanzelf—en vaak pas echt zichtbaar als je het hele traject (van gebied tot beheer) als informatieproductie met governance organiseert.
