De titel van deze columnserie is Post Fossiel Bouwen. Dus dan maar gelijk met de deur in huis vallen: Hoe gaan we bouwen, als er geen fossiele energie meer is, of niet meer mag worden gebruikt?
Stel je eens voor: vanaf morgen hebben we geen gas, olie of kolen meer. Of turf of bruinkool. Een CO2-lockdown. Die is er morgen nog niet, al verwacht ik die wel op zeker moment. Daarom moeten we nu al nadenken over de vraag wat we produceren in 2035, 2040 of 2050. En ook: hoe doen we dat zonder fossiele energiebronnen? Hoe gaan we dan alles produceren? Maken we dan nog hetzelfde als nu?
Zonder fossiel zullen we heel snel, heel inventief moeten zijn. Om te beginnen moeten we natuurlijk met extreem weinig energie investeren. En dan ook nog eens alles elektrisch, van de op tijd aangeschafte zonnepanelen, maar dan ook alleen op het moment dat de zon schijnt. Want batterijen, daarvoor had je te laat in geïnvesteerd….(die worden zonder fossiele energie niet meer gemaakt). En daarnaast natuurlijk weer gewoon arbeid. Wat overigens ook zonne-energie is, indirect via voedsel. Windenergie? Nee, die is verkocht aan buitenlandse investeerders van datacentra.
Ik ga hier niet jouw hele businessplan herschrijven, ik stel vragen die iedere ondernemer zich zou moeten stellen. Zoals: hoe investeer je extreem weinig energie in een product dat nodig is? Bijvoorbeeld door materialen te gebruiken die zeer weinig energie vergen, om te produceren en te verwerken. Welke, is dan de vraag…?
Een tweede vraag die we ons moeten stellen is: hoe gebruiken we extreem weinig materiaal voor de producten die we maken. Als dat product überhaupt nog nodig is in een wereld zonder fossiel. Het kan namelijk ook zo zijn dat je het over een heel andere boeg moet gooien en iets heel anders moet gaan produceren. En let op, het gaat daarbij niet om CO2-certificaten Dat is koehandel. Nee, we bereiden ons voor op netto-0-fossiel.
Ook architecten moeten eraan geloven. Zij zullen anders moeten ontwerpen, met zo min mogelijk energie en materialen. Dat is nog een hele klus trouwens, want hoe vertel je een architect dat de individuele expressie, van het individuele gevoel, niet langer past binnen de grenzen van de planeet? Dat dat leidt tot hoge impact? Ik bedoel. Calatrava’s gebouwen mogen dan een lust zijn voor het oog. De milieubelasting ervan is 3 keer zo hoog als dat van een gangbaar gebouw.
Wat we ook doen, het moet sowieso zo snel mogelijk en liefst nu, vandaag al tot vermindering van de impact leiden. Anders halen we de klimaatdoelen sowieso niet en heeft wat we ook doen, geen enkele zin. Tenminste, als we grote rampen willen voorkomen, moeten we niet creatief rekenen met voordelen die we pas over 60 of 75 jaar, tot 2100 kunnen verzilveren. Recycling? Hoezo, wie garandeert dat? Ik schat dat er in 2100 geen enkel gebouw meer wordt afgebroken.
Dus niks vooruitschuiven van de problemen. We moeten niet wachten tot een of andere overheid zegt dat het moet. De vraag is: wat als er geen fossiele energie meer is. Hoe zou je jouw product vandaag dan maken? Die slotsom is de punt van jouw nieuwe horizon. Dus aan de slag met uw milieu-impact. Als de wiedeweerga moet die omlaag.
Over Ronald Rovers
Ronald Rovers is ex-professor, fysisch fundamentalist, toekomstdenker en tegenwoordig auteur, in een zoektocht naar de ultieme volhoudbare fysische balans op aarde, Zonder fossiel uiteraard. Productief Land noemt hij ‘ons echte kapitaal, voor voedsel energie water en materiaal. En vergt dat wij ‘vegetarisch’ leven, ook vegetarisch bouwen. In dat licht verken ik hier de toekomst van de bouw.’
