Hergebruik ventilatielucht met een ventilatiewarmtepomp

Het is zonde om de warmte uit een mechanisch ventilatiesysteem zomaar een woning uit te blazen. Door een ventilatiewarmtepomp aan het systeem te koppelen wordt de warme lucht gebruikt om de woning te verwarmen. Dat bespaart energie en dus kosten.

Een ventilatiewarmtepomp maakt gebruik van de warmte van de ventilatielucht uit het mechanische ventilatiesysteem. Met die energie kan zowel in de verwarming van een woning als in warm tapwater worden voorzien.

Het werkt als volgt. De warme lucht uit het mechanische ventilatiestysteem gaat naar de ventilatiewarmtepomp; die warme lucht zou anders naar buiten worden geblazen. Die lucht wordt vervolgens langs een koudemiddel geleid. Dat verandert via een verdamper van vloeibaar naar gasvormig. Een compressor brengt het ontstane gas onder druk, waardoor de temperatuur stijgt. Via een condensor geeft het gasvormige koudemiddel de warmte af aan het water in het buffervat of in het afgiftesysteem van de verwarming. Vervolgens verlaagt een expansieventiel de druk, waardoor het koudemiddel afkoelt en zijn vloeibare vorm weer aanneemt. Daarna begint het hele proces weer opnieuw.

Bestaande bouw

De ventilatiewarmtepomp is een monoblock systeem. Het bestaat dus alleen uit een binnendeel dat op de plek van de mechanische ventilatie box wordt geplaatst en ongeveer even groot is. Ventilatiewarmtepompen worden vooral toegepast in bestaande bouw, in woonhuizen die voorzien zijn van een mechanisch ventilatiesysteem. Over het algemeen zijn woningen gebouwd tussen ongeveer 1980 en ongeveer 2005 uitgerust met zo’n systeem. Vanaf het jaar 2005 verschoof de manier van ventileren van een mechanisch ventilatiesysteem naar een systeem dat bestaat uit balansventilatie met warmteterugwinning. Er zijn fabrikanten die ventilatiewarmtepompen leveren voor woningen met een WTW balansventilatiesysteem.

Bij het installeren van een ventilatiewarmtepomp in combinatie met een mechanisch ventilatiesysteem is het wel zaak om te letten op de capaciteit: het gemiddelde vermogen van ventilatiewarmtepompen is zo’n 3 kW tot 5 kW. Een ventilatiewarmtepomp is daarom vooral geschikt voor de wat kleinere rijtjeshuizen en appartementen. 

Rendement

Omdat de lucht die de ventilatiewarmtepomp gebruikt al is voorverwarmd, is het rendement hoog. In COP (Coefficient of Performance) uitgedrukt is het 4, of te wel 1 deel energie levert 4 delen warmte op. De uiteindelijke besparing is natuurlijk afhankelijk van de situatie en het gebruik van het systeem.

De hoeveelheid warmte die een ventilatiewarmtepomp levert, wordt beperkt door de hoeveelheid te verversen lucht. De hoeveelheid warme lucht is dus niet voldoende om de woning het hele jaar door te verwarmen. Daarom wordt de ventilatiewarmtepomp gekoppeld aan de cv-ketel om in de winter bij te kunnen springen. Samen vormen de toestellen dan een hybride systeem.

Van het gas af met een ventilatiewarmtepomp

Is een woning zeer goed geïsoleerd, dan is het mogelijk om een stap verder te gaan. De ventilatiewarmtepomp kan in dat geval de warmtevraag in het grootste deel van het jaar aan. Op momenten dat het echt koud is, kan elektrisch verwarmen (bijvoorbeeld met infrarood panelen) de capaciteit aanvullen. Voor warm tapwater biedt een zonneboiler met elektrische naverwarming uitkomst, eventueel met een douche-WTW erbij. De hr-gasketel is dan overbodig geworden.