Minder mbo-studenten, groei in technische opleidingen

Het aantal studenten dat dit jaar begon met een mbo-opleiding is met 1,5 procent gedaald, zo komt naar voren uit cijfers van de MBO Raad. Al jaren zijn er telkens minder mbo-studenten. Dit jaar ziet de MBO Raad echter ook een stijging: meer studenten begonnen met een praktijkopleiding (bbl-opleiding). Voornamelijk kozen de studenten hier voor de zorg of de techniek.

“Dat is positief, want we hebben veel arbeidskrachten nodig in die sectoren”, zegt Adnan Tekin, voorzitter van de MBO Raad. Door die gunstige arbeidsmarkt hebben de studenten voor een praktijkopleiding gekozen, denkt de raad. Op deze manier kunnen ze al beginnen met werken, en dus met geld verdienen. Wel plaatst de MBO Raad ook een kanttekening. Het zijn vooral jongeren onder de 17 jaar die voor een bbl-opleiding in de zorg of techniek hebben gekozen. Mogelijk zijn zij niet in alle gevallen toe aan de combinatie van werken en studeren.

De praktijktrajecten techniek en zorg op het mbo krijgen weer meer studenten, blijkt uit nieuwe cijfers van de MBO Raad. Het zijn niet alleen leerlingen afkomstig van het vmbo. Er zijn ook steeds meer mensen die zich laten omscholen, van bijvoorbeeld manager in een supermarkt tot installateur in de bouw.

De Beroeps Begeleidende Leerwegen (BBL) groeiden in 2022 met 8 procent ten opzichte van het jaar daarvoor bij zowel techniek als de zorg. In de BBL werk je drie of vier dagen per week en ga je een of twee dagen naar school.

In totaal begonnen het afgelopen schooljaar ruim 19.000 mensen aan de praktijkopleiding ‘zorg, welzijn en sport’ en ruim 11.000 aan de sector ’techniek en gebouwde omgeving’.

De stijging bij de twee richtingen is opvallend, omdat in het mbo als geheel de instroom juist licht daalt. Over de hele linie nam het aantal aanmeldingen vorig jaar met 1,5 procent af tot ruim 151.000. Die daling is al sinds 2019 zichtbaar.

Dat over het algemeen het aantal mbo-studenten afneemt, noemt Tekin een zorgelijke trend. “Voor de aanpak van maatschappelijke vraagstukken en de krapte op de arbeidsmarkt zijn mbo’ers onmisbaar. Goed opgeleid mbo-talent is nu al ongelofelijk schaars.” Als voorbeeld noemt hij de energiesector, waar vanwege de klimaatcrisis veel mensen nodig zijn om bij te dragen aan de energietransitie. “Heel actueel is dat veel mensen nu extra graag hun huis snel willen verduurzamen. Maar zonder goed opgeleide mbo’ers wordt er geen huis geïsoleerd en geen zonnepaneel aangesloten.”

De daling van het aantal mbo’ers was het sterkst bij opleidingen in de sectoren handel, mobiliteit en zakelijke dienstverlening. Verder waren de zogenoemde bol-opleidingen (beroeps opleidende leerweg) sowieso minder aantrekkelijk. Vrijwel alle sectoren zagen daar minder aanmeldingen van studenten dit jaar. Volgens de MBO Raad wordt de krimp onder meer veroorzaakt door vergrijzing en doordat steeds meer vmbo’ers ervoor kiezen door te gaan naar de havo en niet naar het mbo.