Installatie W en E hebben elkaar steeds meer nodig

Op de VSK die dinsdag 6 februari begint, is een flink deel van de beursvloer ingeruimd voor elektrotechniek. Hoe kijken Ruben Boekel van Alklima /Mitsubishi Electric en Erik van Dongen van Zehnder naar de wisselwerking tussen E en W?

‘Nagenoeg alle leveranciers die vroeger op de VSK-beurs in ‘de ketelhal’ stonden, stapten in de afgelopen jaren over naar warmtepompen’, stelt Ruben Boekel, consultant woningbouw bij Alklima / Mitsubishi Electric. ‘Een goede ontwikkeling omdat de warmtepomp een belangrijke rol speelt in de energietransitie. Warmtepompen zijn in staat om een stuk hernieuwbare energie toe te passen in het verwarmen of koelen van bijvoorbeeld woningen en in het voorbereiden van tapwater. Maar doordat warmtepompen hiervoor elektriciteit nodig hebben, zien we wel dat deze techniek bijdraagt aan een probleem dat er al is. Netcongestie is een actueel thema, iets waar iedereen mee geconfronteerd wordt. Er zijn enorme investeringen nodig om meer capaciteit beschikbaar te maken om de energietransitie te laten slagen. Het slimmer omgaan met energie is om deze reden belangrijker dan ooit. Veel mensen weten niet dat all-electric warmtepompen juist kunnen bijdragen in de oplossing. Smartgrid-Ready warmtepompen zijn in staat om op piekmomenten af te schakelen om het elektriciteitsnet te ontlasten of juist in te schakelen wanneer dit nodig is. Flexibiliteit is key.’

Steeds complexer

Erik van Dongen is verantwoordelijk voor marketing en productmanagement bij Zehnder. ‘De totaaloplossingen worden qua techniek gecompliceerder’, zegt hij. ‘E- en W-oplossingen moeten steeds vaker samenwerken. Neem een all-electric warmtepomp en een wtw-unit. Naast het feit dat de capaciteit en de werking van beide units goed op elkaar afgestemd moeten worden, wordt de aansturing ook steeds vaker gecombineerd middels een slimme regeling om de bewoner te ontzorgen. In het keuzetraject richting het product is het dus al belangrijk om zowel van E als W het nodige af te weten. Ook de fysieke installatie vraagt meer kennis. Het is niet meer een kwestie van een ventilatiebox ophangen en de stekker erin steken. Het correct inregelen van het totale systeem is nog essentiëler geworden en daarnaast wordt connectiviteit de standaard. Soms is er een koppeling naar een Building Management Systeem vereist; het is echt ingewikkeld.’

Thermische accu

Boekel adviseert en begeleidt woningcorporaties, aannemers, installateurs en andere partijen in de bouwkolom op het gebied van all-electric klimaatinstallaties. ‘Waar mogelijk liggen All-Electric Warmtepompen voor de hand met een boilervat voor warm tapwater. In de zomer is er geen verwarmingsvraag, maar wel behoefte aan warm tapwater. Dan is het dus mogelijk om de zelf opgewekte zonne-energie te gebruiken voor het thermisch laden van het boilervat. Een thermische accu dus. Zo kunnen deze warmtepompen bijdragen aan het aftoppen van de piekmomenten, wat enorm kan schelen op het energienet. Maar hiervoor zijn slimme schakelingen en digitalisering tussen installatiecomponenten als zonnepanelen, warmtepompen en WTW-installaties essentieel.’

Kennisoverdracht

‘Ik denk dat we als branche een gezamenlijke missie hebben’, zegt Van Dongen, ‘en de kern daarvan is duurzaamheid. Digitalisering maakt dat mogelijk en daar komen E en W samen. Samenwerken in de breedte heeft, naast een optimaal binnenklimaat, als bijkomende voordelen dat de faalkosten afnemen, en dat personeel efficiënter is in te zetten. In de utiliteit werken E en W al langer samen; nu zien we dat in de woningbouw ook steeds meer gebeuren. De markt vraagt erom: consumenten willen installaties via internet bedienen, installatiebedrijven willen storingen op afstand oplossen. Leveranciers passen hun producten daarop aan. Steeds meer bedrijven werpen zich op als systeemintegrator om die connectie tussen e en w te maken. Daar hebben de beide installatiedisciplines – want er wordt nog altijd in E en W gedacht – een gezamenlijke opdracht: kennisoverdracht.’

Platform voor samenwerking

De combinatie van werktuigkunde en elektrotechniek op de aanstaande VSK beurs, noemt Boekel een goede stap. ‘Vooral het gegeven dat installaties slimmer moeten worden, vraagt om integratie. Het is dus belangrijk om de installatiesector in de breedte te tonen en een platform voor samenwerking te bieden.’