Zo werk je veilig met elektriciteit

Werken met elektriciteit kan veilig, als je maar weet wat je doet en de regels volgt. Toch zijn er situaties die buiten je bereik liggen. Een gerafeld kabeltje, een losse schroefverbinding, een ondeugdelijke aarding. Benader de situatie dus altijd met de grootst mogelijke voorzichtigheid. Hier zijn vier belangrijke aandachtspunten.

1. Werk spanningsloos

De NEN 3140 schrijft dat voor, alleen dan is optimale veiligheid gegarandeerd. Er zijn verschillende manieren om een werkplek spanningsloos te maken. Het kan door de hoofdschakelaar uit te zetten. Door een aardlekschakelaar om te zetten, schakel je alleen bepaalde groepen uit. Werk je met een machine, gebruik dan een werkschakelaar. Meet voordat je het werk gaat uitvoeren of de werkplek inderdaad spanningsloos is.

2. Let op de bedrading

Als die er rafelig uitziet, of los ligt, dan kan dat problemen gaan geven. Bedrading moet altijd op de juiste manier met elkaar verbonden zijn. Een ‘las’ (connectie waar elektriciteit doorheen kan) kun je tot stand brengen door een lasdop, lasklem of kroonsteen te gebruiken. De lasklem (ook wel hevelklem genoemd) is het veiligst, omdat de polen in een lasklem intern met elkaar zijn verbonden. Lasklemmen worden dus het meest gebruikt. De elektriciteitsdraden die je met een lasklem verbindt, moeten dezelfde kleur hebben. Sommige merken hebben transparante lasklemmen in hun assortiment. Handig, want dan kun gewoon zien of de verbinding in orde is.

3. Houd je aan de vermogens

Een ‘gewone’ schakelautomaat van 16 Ampère kan 16 x 230 Volt aan, dat is maximaal 3680 Watt. Zorg dat je daar ruim onder blijft. Plaats er bij twijfel liever een extra schakelautomaat bij. Let er wel op dat er maximaal vier schakelautomaten achter een aardlekschakelaar mogen zitten.

Voor het inrichten van en het werken aan elektrische installaties zijn allerlei normen opgesteld. Zorg dat je op de hoogte bent van de norm die geldt voor het type werkzaamheden dat je uitvoert. Werk je aan laag- en hoogspanningsinstallaties, in ruimten met ontploffingsgevaar, ruimten met een medische toepassing, of bliksembeveiliging? Ken de installatievoorschriften!

4. Let ook op andere gevaren

Je kunt alle installatievoorschriften over het werken in een hoogspanningsmast uit je hoofd kennen en eenmaal bovengekomen de elektrische werkzaamheden veilig uitvoeren; als je zonder valbeveiliging werkt kan het alsnog mis gaan.

Er zijn nogal wat misverstanden over werken met elektriciteit. Bijvoorbeeld dat het alleen gevaarlijk is, als je aan geleidende componenten komt. Dat klopt niet. Komt je te dicht bij een hoogspanningskabel van meer dan 1000 Volt, dan kan al een vlamboog ontstaan met elektrocutie als gevolg. Ook een lichte schok kan gevaarlijk zijn; door de schrik kun je je evenwicht verliezen, of je vastgrijpen aan iets dat wel direct gevaar oplevert. En statische elektriciteit kan tot brand of een explosie leiden. Wees dus altijd alert!

Lijst Arboportaal

Op het Arboportaal staan nog meer maatregelen om de risico’s van het werken met elektriciteit te beperken:

• zorg dat medewerkers goed zijn opgeleid;
• werk alleen met dubbel geïsoleerd gereedschap;
• isolatie moet altijd goed zijn;
• vervang meteen defecte isolatie;
• goede afscherming van schakel- en stoppenkasten;
• pas zoveel mogelijk lage spanning toe;
• weet dat het smeltpatroon de zwakste schakel in de stroomketen is;
• plaats het afschermdeksel altijd meteen terug;
• zorg voor een goede veiligheidsaarding;
• hoe hoger te spanning, des te groter de afstand tussen lichaam en geleider moet zijn.